Autorem wpisu jest: Dorota Mrówka
To, w czym pijemy ma, wbrew opinii niektórych, ogromne znaczenie – inaczej bowiem smakuje kawa ze szklanki, inaczej zaś z eleganckiej, porcelanowej filiżanki. Podobnie rzecz ma się z alkoholami – do każdego rodzaju przeznaczone są inne rodzaje szkła, dzięki którym trunki zachowują swój smak i aromat. A przy tym dobrze wyglądają. A skoro mowa o kieliszkach, warto powiedzieć także kilka słów o materiale, z którego zostały wykonane.
Szkło
powstaje z czystego piasku kwarcowego, sody i wapnia. Po rozmieszaniu tych składników i odpowiedniej obróbce, powstaje przeźroczysty, nierozpuszczalny i bezpostaciowy materiał, który nie przewodzi ciepła ani elektryczności, a jego powierzchnia nie reaguje z większością chemikaliów. Artykuły codziennego użytku produkuje się z łatwo topliwego szkła sodowo-wapniowego.Pierwsze wyroby ze szkła powstały prawdopodobnie w Babilonii i Egipcie już około 3 000 lat p.n.e. W tamtych czasach nie było ono jednak przezroczyste, wskutek zanieczyszczenia składników szkło często przybierało ciekawe zabarwienie. Starożytni Egipcjanie byli mistrzami w wytwarzaniu szkła artystycznego – produkowali małe buteleczki i ornamenty, często barwiąc na różne kolory kolejne warstwy. Artystyczne przedmioty szklane wytwarzano także w Syrii, Grecji i Rzymie. Wraz z nastaniem wieków średnich zapomniano o wielu wcześniejszych wynalazkach – na szczęście szkło uniknęło tego smutnego losu. Między X-XII wiekiem produkowano je w Bizancjum, a w połowie XV wieku powstały pierwsze huty szkła we Włoszech. Rozpoczęto w nich produkcję m.in. luster.
Rodzaje kieliszków
Istneje bardzo wiele rozmaitych naczyń, w których podajemy różnego rodzaju napoje i alkohole. Często noszą obco brzmiące nazwy, wyglądają zabawnie lub dziwnie, ale zawsze doskonale się sprawdzają.
Najbardziej popularne i rozpoznawalne jest szkło do piwa. W tej kategorii znajdują się tradycyjne kufle o grubych ściankach, z rączką, o pojemności 1/2 litra. Są także kufle „mamucie”, do których można wlać nawet litr złocistego napoju. Piwo podaje się także w specjalnych szklankach, zwanych pokalami – jedne z nich przypominają duże kieliszki na krótkiej nóżce, są też wysokie i wąskie szklanki, które rozszerzają się nieco ku górze, są także takie, które zwężają się nieco w ¼ wysokości i ponownie rozszerzają, by na samej górze znowu się nieco zwężyć.
Najbardziej uniwersalnym kieliszkiem do wina jest kieliszek typu burgundzkiego – z pękatą czaszą i na długiej nóżce. Typowy kieliszek do wina czerwonego ma krótszą nóżkę i dużą, zwężającą się ku górze czaszę. Wino białe serwowane jest w kieliszkach o cienkich ściankach, kształtem może przypominać kwiat tulipana. Co ważne – kieliszków do win nie napełniamy do pełna, tyko do 1/3 objętości.
Szampan to szlachetny trunek, wymaga więc odpowiednich kieliszków. Najlepsze są te w kształcie kwiatu tulipana lub typu flet. Coraz rzadziej stosuje się kieliszki o szerokich czaszach, przypominające puchary, które były bardzo modne od czasów Belle Epoque po lata 60. XX wieku. Warto pamiętać, że kieliszki nie lubią zmywarek do naczyń – szczególnie ze względu na charakterystyczny zapach środków myjących, które niszczą efekt musowania. Kieliszki należy myć ręcznie w ciepłej wodzie, bardzo dobrze wypłukać i wytrzeć do sucha czystą, wyprasowaną ściereczką.
Do koniaków i brandy stosuje się kieliszki z pękatą czaszą na niskiej nóżce – to tzw. sniftery lub bardziej swojsko: koniakówki. Kieliszek tego typu trzymamy za czaszę, by ciepło dłoni ogrzało trunek i uwolniło pełnię aromatu. Do kieliszka wlewamy jedynie około 20-40 ml.
Whisky i whiskey najczęściej podaje się w szklankach typu tumbler (zanymi także old fashion), o grubym dnie. Szklanki te stosuje się również do wszystkich napojów serwowanych „on the rocks” czyli podawanych z kostkami lodu.
Znawcy i miłośnicy szkockiej whisky preferują jednak niezbyt duże kieliszki na nóżce, których czasza delikatnie rozszerza się ku górze.
Istnieje cała gama kieliszków do wódki – na nóżkach, na grubym dnie, w kształcie walców. Ich pojemność to 30-60 ml. W kieliszkach z nóżką podajemy wódki czyste i gatunkowe, w kieliszkach bez nóżki tylko czyste.
Dosyć ciekawie wyglądają szklanki do hot drinków zaopatrzone w uszko do trzymania i podstawkę. Wykonane są przeważnie z nieco grubszego szkła.
Long drinki (alkohole rozcieńczane) podawane są w wysokich, walcowatych szklankach typu highball (z niezbyt grubym dnem)o pojemności około 280 ml
Różnego rodzaju koktajle oraz półwytrawne aperitify podaje się w kieliszkach koktailowych, w kształcie stożka, rozszerzających się mocno ku górze, o pojemności 50 do 70 ml. Podaje się w nich koktajle chłodzone lodem, ale podawane bez lodu. Bardziej fantazyjny kształt ma kieliszek do margarity.
Kieliszek do wody przypomina kształtem kielich burgundzki, jest jednak dużo większy, do orzeźwiających drinków bezalkoholowych, tzw. coolerów stosujemy wysokie szklanki typu tumbler.