Autorem wpisu jest: Krzysztof Pączyński

Podstawą tożsamości wina jest  oczywiście szczep, jednak warunkami decydującymi o jakości trunku są również klimat, gleba oraz proces fermentacji. Często także do produkcji wina wykorzystuje się kilka szczepów, z których każdy wnosi charakterystyczne dla siebie  właściwości. A jest w czym wybierać, bo na świecie istnieją tysiące szczepów i ich lokalnych odmian, miłośnicy win znają dobrze około 40 z nich, do czołówki zalicza się zaledwie kilka. 
Oto niektóre z najbardziej popularnych:

Cabernet Sauvignon to szczep uznawany za najlepszy w świecie. Jest bardzo odporny na zmiany pogody oraz na wiosenne przymrozki. Błękitnoczarne owoce mają dość grubą skórkę i zwartą strukturę. Niestety, dość późno dojrzewają i są raczej mało wydajne. Szczep ten posiada bogaty wachlarz aromatów – dominującemu zapachowi czarnej porzeczki towarzyszą nuty żywiczne, korzenne, niekiedy z odrobiną dymu lub lukrecji. Wino wytwarzane z tego szczepu posiada sporą ilość garbników, dlatego wymaga długiego leżakowania, najlepiej w dębowych beczkach. Bardzo dobrze nadaje się do kupażowania z winami innych szczepów – m.in. z Merlot.
 
Syrah jest szlachetnym, ale rozpowszechnionym szczepem. Łatwo się go uprawia, ale podobnie, jak cabernet sauvignon, późno dojrzewa. Przy odpowiednio niskiej wydajności daje wina wysokiej klasy, o tzw. dużym potencjale starzenia . W winach tego szczepu odnajdziemy m.in. aromaty owocowe z  nut malin, czarnych porzeczek, jeżyn, a także wyprawionej skóry, smoły, piżma oraz dymu. Młode wina charakteryzują się zapachem fiołków i pieprzu.

Pinot Noir – szlachetny, ale trudny szczep, który nie lubi zmian miejsca, dużych wahań temperatur i zbytnich upałów. Dojrzewa za to dość wcześnie. Daje przeważnie lżejsze wina o armacie owocowym – w młodych winach przeważa zapach maliny i czarnej porzeczki, wiśni i  truskawek. Wina dojrzałe rozwijają aromaty owoców leśnych, z nutą trufli . Ponieważ wino jest ubogie w garbniki, nie wymaga długiego dojrzewania.Tłoczone bez maceracji grona pinot noir są także podstawą białych win używanych do produkcji szampana.

Mourvedre – szczep pochodzenia hiszpańskiego, który wymaga  ciepłego klimatu i nasłonecznionych stanowisk. Dość późno dojrzewa. Jest najczęściej mieszany z winami innych szczepów m.in. z Sarah. Dzięki czemu wina te lepiej się starzeją, zyskują również alkohol i taniny. Mourvedre charakteryzuje się aromatami roślinnymi i ziołowymi: poszycia leśnego, świeżych grzybów, trufli, skóry, cynamonu, pieprzu, a także wanilii i suszonych śliwek.

Tempranillo  to tzw. król hiszpańskich, z którego produkuje się m.in. słynne wina Rioja. Bywa łączony ze szczepem Cabernet Sauvignon dla wzmocnienia struktury taninowej wina. Sam jednak posiada ogromny potencjał, a wina z tego szczepu bardzo aromatyczne, o jasnej sukni i bogate w alkohol. Przeważają nuty owocowe.

Tannat  należy do szczepów późno dojrzewających, ale jest bardzo wydajnych. Daje wina o wyraźnie owocowych aromatach  – głównie malin, jest cieliste, o dość wysokiej kwasowości. Ze względu na mocną strukturę dużą zawartość tanin, często jest kupażowany np. z Cabernet Franc. Z wiekiem nabiera gładkości.

Merlot Noir –  szczep ten szczególnie dobrze udaje się w Kalifornii, chociaż uprawiany jest niemal na całym świecie.  W przeciwieństwie do Cabernet Sauvignon, który wymaga  długiego leżakowanie, wino z Merlot można pić jako młode. Wina tego szczepu mają mniej garbników i niższą kwasowość, dlatego są łagodniejsze i pełniejsze, o wyraźnych aromatach śliwkowych i czekoladowych. Merlot często używany jest do złagodzenia charakteru Cabernet Sauvignon.

Nebbiolo – Synonimy: Spanna, Chiavennasca, Pugnet, Picutener. Te szlachetne winogrona trudno się adaptują. Poza kilkoma punktami w północno-zachodniej Italii – głównie w Piemoncie – odmiana ta nie daje szczególnych win. Ale nadzwyczajna jakość barolo czy barbaresco, dowodzi, jak wspaniałe może dawać rezultaty w odpowiednich warunkach. Jego główne cechy to: bardzo późne dojrzewanie oraz duża wrażliwość na mikroklimat, skład gleby i inne cechy terenu, które zawarte są w słowie terrioir. Uważa się, że oprócz Nebbiolo tylko Pinot Noir i Riesling tak dokładnie przekazują winu cechy geograficzne.
Winogrona Nebbiolo zawierają dużo garbnika i kwasu, przez co wino może wydawać się ciężkie. Na szczęście owoce wytwarzają dostatecznie dużo alkoholu, aby złagodzić tę mieszankę. Gdy wino jest młode może mieć głęboki kolor, ale w przeciągu kilku lat rozwija pomarańsczowe odcienie. Posiada aromat owocowy (truskawki, kofitury), ziemisty i leśny (smoła, trufle) lub ziołowy (mięta, eukaliptus). Barolo i barbaresco zasługują na minimum sześć lat starzenia, zanim je wypijemy.
Jest to późny szczep, lubiący południowe stoki, przy tym bardzo kapryśny i mało odporny. Pomimo późnego dojrzewania, potrafi dać wina bogate w taniny i kwasy co jest z kolei niezbędne do dobrego dojrzewania w dębinie i późniejszej struktury.

Informacje nt. szczepu nebbiolo podał p. Mariusz Wiśniewski www.barolo.blox.pl.