Zgodnie z aktualną piramidą żywienia, warzywa i owoce powinny stanowić bazę dla codziennego jadłospisu dzieci i dorosłych. Większość z nich to jednak produkty sezonowe, które da się nabyć przede wszystkim w konkretnym okresie roku. Później ich dostępność jest mniejsza, jakość spada, a ceny gwałtownie rosną.

Co zatem zrobić, by cieszyć się smakiem ulubionych owoców i dostarczać do organizmu cenne składniki odżywcze? Można sięgnąć po produkty suszone lub liofilizowane. Czym się różnią i które z nich są zdrowsze? O tym napiszemy poniżej.

Owoce suszone – jak przebiega proces?

Suszenie owoców i warzyw to proces stosowany od wieków. Pozwala wydłużyć okres przydatności do spożycia świeżych produktów, zachowując w dużej mierze cenne składniki odżywcze.

Suszenie może przebiegać w sposób naturalny (np. na słońcu) lub mechaniczny. Proces polega na poddaniu świeżych owoców i warzyw działaniu ciepłego powietrza, co prowadzi do odparowania 70-80% wilgoci i wody.

Suszenie można przeprowadzać samodzielnie w domu. Bez problemu da się również zakupić gotowe produkty. Warto stawiać na żywność pochodzącą ze sprawdzonych źródeł, przygotowaną w odpowiednich warunkach. Takie suszone owoce i warzywa oferuje choćby sklep ze zdrową żywnością i zielarnia Evital.

Liofilizacja owoców – na czym polega?

Liofilizacja również pozwala na usunięcie wody z produktów spożywczych. Sam proces znacząco różni się jednak od suszenia. Na początku żywność poddaje się szybkiemu zamrażaniu do bardzo niskich temperatur, rzędu -40 stopni Celsjusza, a później działaniu próżni, co prowadzi do odparowania nawet do 90% wody.

Dzięki szybkiemu działaniu udaje się skutecznie usunąć wilgoć z produktów, zanim ich temperatura wróci do normy. Taki zabieg sprawia, że ich przydatność do spożycia znacząco wzrasta. Szacuje się, że żywność liofilizowana może być przechowywana nawet przez 20-30 lat. Natomiast tradycyjne suszenie pozwala na bezpieczne spożywanie produktów przez okres od 1 do 5 lat (w zależności od rodzaju owocu).

Liofilizacja żywności w warunkach domowych jest możliwa, choć wymaga odpowiedniego sprzętu, w tym zamrażarki, pozwalającej osiągnąć bardzo niskie temperatury oraz urządzenia próżniowego. Zdecydowanie częściej tego typu produkty kupuje się już zatem w gotowej formie.

Wartości odżywcze – liofilizacja czy suszenie owoców?

Różnica między oboma sposobami konserwacji żywności nie polega wyłącznie na rodzaju zastosowanych procesów. Najważniejsze jest bowiem zachowanie cennych składników odżywczych, które w dużych ilościach znajdują się w świeżych owocach i warzywach.

Jak podają wyniki badań, w owocach i warzywach liofilizowanych udaje się zachować nawet do 97% wartości ze świeżych odpowiedników. W produktach suszonych ta wartość jest niższa i osiąga około 60%. Wszystko zależy oczywiście od rodzaju składników odżywczych, znajdujących się w produktach.

Podczas suszenia najszybciej dochodzi do utraty witaminy A (wrażliwa na działanie światła) oraz witaminy C (ulega rozpadowi pod wpływem powietrza, którym suszy się żywność).

W czasie liofilizacji natomiast najszybciej dochodzi do pewnych strat w witaminie E i B9, choć wciąż ich zawartość utrzymuje się na dość wysokim poziomie.

Warto wiedzieć, że zarówno liofilizacja, jak i suszenie owoców i warzyw nie wpływają niekorzystnie na obecność w przetworzonych produktach błonnika, węglowodanów i cennych minerałów, niezbędnych do regulacji wielu procesów życiowych. Co ciekawe, podczas usuwania wody dochodzi do koncentracji cukrów, przez co owoce i warzywa choć zmniejszają swoja objętość, to często zachowują wartość kaloryczną zbliżoną do pierwotnej.

Skuteczne sposoby na zabezpieczanie żywności

Warzywa i owoce suszone lub liofilizowane to praktyczna alternatywa dla świeżych produktów, po którą warto sięgać przez cały rok, jako wartościowe uzupełnienie zdrowej diety.

Produkty poddane takim procesom bywają stosowane jako zdrowa, samodzielna przekąska zamiast słodyczy. Używa się ich także jako dodatku do deserów lub dań wytrawnych. Mogą po nie bezpiecznie sięgać dorośli i dzieci. Tkwią w nich bowiem cenne składniki, niezbędne dla zdrowia, urody i dobrego samopoczucia.