Szparagi – samo zdrowie

Szparagi to samo zdrowie, są bowiem bogate m.in. w witaminy C, E, A, beta-karoten, fosfor i kwas foliowy. Cenili je już starożytni, a kulinarna tradycja tej rośliny sięga aż 4500 lat! Początkowo delektowano się szparagami dzikimi – najlepsze z nich rosły podobno na zboczach Apenin, sławę zyskały również te z wulkanicznych wysp Zatoki Neapolitańskiej. Z czasem zaczęto je uprawiać i dzisiaj plantacje szparagów można znaleźć niemal na całym świecie. Jednak długo były potrawą dostępną wyłącznie dla zamożnych warstw społecznych, chłopi i drobne mieszczaństwo nawet nie wiedzieli o istnieniu takiego rarytasu.

Sezon na szparagi

Sezon na te niezwykłe warzywa trwa niestety bardzo krótko – od połowy kwietnia do końca czerwca, więc nie warto go przegapić. Najlepszym czasem na zakup szparagów jest maj i czerwiec. Oczywiście w pozostałych miesiącach pędy są dostępne w sklepach, ale ich wartości odżywcze oraz smakowe są z pewnością niższe od tych z przełomu wiosny i lata. W sezonie niemal w każdej dobrej restauracji pojawia się menu szparagowe.

Szparagi – uprawa

Szparagi to wieloletnia zielona roślina z rodziny liliowatych. Składa się z ukorzenionej podziemnej łodygi zwanej karpą i pędów, czyli gałęziaków. Wiosną pędy zaczynają rosnąć i wyłaniają się spod ziemi. I właśnie ta część rośliny, zwana wypustkami, jest obiektem westchnień wielu smakoszy. Aby szparagi smakowały należycie, należy pędy jak najszybciej zebrać, ponieważ po pewnym czasie wypustki stają się zielonymi łodygami, z których wyrastają delikatne gałązki.

 

Aby uzyskać wypustki odpowiedniej długości (22-27 cm), usypuje się niewielkie kopczyki, które powodują, iż wypustka, przebijając się przez grubszą warstwę ziemi, dłużej zachowuje swój kolor i delikatną strukturę. Szparagi wymagają troskliwej opieki – najlepiej czują się w lekkiej glebie, dobrze nawiezionej, regularnie pielonej i wyściółkowanej. Zbiera się je dopiero po trzech latach od posadzenia. Zbiorów dokonuje się wyłącznie ręcznie – trwają średnio dwa, trzy miesiące i rozpoczynają się w marcu. Pędy ścina się codziennie. Ponieważ łodygę zrywa się w pełni wzrostu, jest bardzo delikatna i łamliwa, a ścięcie nie powstrzymuje jej wzrostu. Jak najszybciej należy więc umieścić ją w wilgotnym i chłodnym pomieszczeniu, by nie traciła charakterystycznego smaku, aromatu i delikatnej konsystencji.

Szparagi – właściwości

Obok szparagów białych, cenione są również fioletowe i zielone. Najsmaczniejsze są górne części pędu. Pod ich skórką znajduje się najwięcej składników odżywczych: m.in.: sód, potas, magnez, wapń, mangan, żelazo, miedź, fosfor, fluor, chlor, jod, karoten, witaminy: A, C, E, B1, B2, B6, C; kwasy: nikotynowy, pantotenowy, foliowy i szczawiowy. Właściwości odżywcze szparagów sprawiają, że jest to niezwykle zdrowe warzywo, które:

• wspiera układ trawienny,
• działa przeciwstarzeniowo i przeciwzapalnie,
• zmniejsza ryzyko chorób serca,
• zwiększa krzepliwość krwi,
• zapobiega pękaniu naczyń włosowatych,
• działa moczopędnie,
• wspomaga wątrobę w procesie oczyszczania organizmu z toksyn,
• wzmacnia odporność.

Szparagi zielone

Zielone szparagi mają dość wyrazisty smak. Są miękkie i nie trzeba ich obierać przed gotowaniem, dzięki czemu posiadają najwięcej prozdrowotnych właściwości. Pod ich skórką znajduje się całe bogactwo składników mineralnych, dlatego polecane są osobom ze skłonnościami do anemii.

Szparagi białe

Szparagi białe są grubsze i nieco łagodniejsze w smaku od szparagów zielonych. Ich kolor jest efektem sposobu uprawy – białe szparagi rosną pod ziemią i nie dociera do nich światło słoneczne, dlatego nie mogą wytwarzać żadnego barwnika. Są także twardsze od zielonej odmiany.

Jak przyrządzić szparagi?

Najlepiej gotować je w wąskim, ale wysokim garnku. Kluczowy jest jednak wybór warzywa dobrej jakości – świeżego, o zwartej główce, z łodygą bez tak zwanych ‘zdrewnień’. Szparagi można przygotować na kilka sposobów, w każdym przypadku zaczynamy od umycia warzyw i odłamania końcówki. Następnie szparagi obieramy – zielonych szparagów nie musimy obierać (chyba że są bardzo grube), w przypadku białych obieranie jest konieczne, ponieważ skórka może być gorzka i twarda. Szparagi możemy przygotować na parze (ok. 3-4 minuty), gotować w garnku z osoloną wodą (od 2 do 5 minut), usmażyć na patelni (3 minuty), upiec w piekarniku (ok. 10 minut przy 220 stopniach), lub ugrillować (od 2 do 5 minut).

 

Amatorom w dziedzinie przygotowywania szparagów, polecamy zacząć od zielonych – naprawdę trudno je zepsuć. Szparagi mogą być podawane solo w towarzystwie masła i bułki tartej, polane sosem holenderskim lub beszamelowym, skropione oliwą i doprawione solą i pieprzem. Bardzo często szparagi stanowią również dodatek do innych dań np.: makaronów, sałatek, pizzy, jajecznicy, omletów, czy tart.

Lekkie i pożywne penne z brokułami, a może tym razem ze szparagami? Kto się skusi?