Olej palmowy i olej kokosowy nazywane są olejami tropikalnymi. Oba chętnie wykorzystywane są w kuchni, przemyśle spożywczym oraz w kosmetyce. Łączą je również kontrowersje dotyczące ich wpływu na zdrowie człowieka. Czym różnią się olej kokosowy i palmowy? Czy powinno się ich używać?
Olej palmowy - pozyskiwanie
Olej palmowy to olej roślinny pozyskiwany z olejowca gwinejskiego (Elaeis guineensis), potocznie nazywanego palmą oleistą. Na rynku dostępne są dwa rodzaje oleju palmowego: olej z miąższu palmy oleistej i olej z nasion palmy.
Olej z miąższu palmy oleistej w postaci surowej posiada pomarańczowo-czerwony kolor ze względu na wysoką zawartość karotenoidów. Zawiera również duże ilości witaminy E oraz steroli roślinnych. Ze względu na wysoką stabilność oksydacyjną świetnie nadaje się do smażenia i gotowania. Poddany rafinacji traci część tych składników oraz przybiera biały odcień. W tej formie jest szeroko wykorzystywany w kuchni oraz w przemysłowej produkcji artykułów spożywczych.
Olej z nasion palmy pozyskiwany jest z pestki owocu palmowego i ma żółtą barwę. Jest on wykorzystywany na o wiele mniejszą skalę, niż olej z miąższu owocostanów palmy. Informacje o zastosowaniu oleju z nasion palmy oleistej znajdują się w artykule pod adresem https://poznajsienatluszczach.pl/2017/01/05/olej-palmowy/.
Olej palmowy - skład i właściwości
Olej palmowy posiada złą reputację ze względu na dużą zawartość nasyconych tłuszczów kwasowych. Są to związki, które najczęściej występują w produktach pochodzenia zwierzęcego, takich jak masło, ser czy produkty mięsne. Spożywanie nienasyconych kwasów tłuszczowych może negatywnie odbijać się zdrowiu człowieka. Związek ten powoduje podniesienie frakcji LDL cholesterolu, przyczyniającej się do powstania miażdżycy i występowania chorób układu krążeniowego i serca.
Skład i właściwości oleju palmowego różnią się w zależności od tego, z jakiej części palmy oleistej został on pozyskany.
W oleju z nasion palmy znajduje się aż 82% nasyconych kwasów tłuszczowych. Olej wyprodukowany z miąższu owocostanów palmy oleistej charakteryzuje się jednak korzystniejszym dla zdrowia człowieka procentowym udziałem kwasów nasyconych i nienasyconych. Kwas palmitynowy (nasycony kwas tłuszczowy) stanowi około 43% składu, jednak wysoka zawartość jednonienasyconego kwas oleinowego (36,5%) oraz wielonienasyconego kwasu linolenowego (około 10%) równoważy właściwości zdrowotne oleju z miąższu palmy.
Olej kokosowy - pozyskiwanie i rodzaje
W zależności od zastosowane procesu produkcji wyróżnić można oleje kokosowe rafinowane, nierafinowane i extra virgin.
Olej kokosowy virgin pozyskiwany jest procesie fermentacji, wirowania lub ogrzewania i chłodzenia. Metoda ta pozwala na zachowanie większości składników bioaktywnych – z tego względu olej kokosowy typu virgin szeroko wykorzystywany jest w kosmetyce.
Olej nierafinowany pozyskiwany jest w procesie tłoczenia miąższu owoców palmy kokosowej na zimno, natomiast w obróbce oleju rafinowanego wykorzystywana jest temperatura, proces suszenia, wybielania i aromatyzowania oleju.
Olej kokosowy - właściwości
Olej kokosowy pozyskiwany jest w procesie obróbki białego miąższu owoców palm kokosowych. Z powodu przewagi kwasów nasyconych w składzie olej kokosowy, podobnie jak olej z nasion palmy oleistej, charakteryzuje się stałą konsystencją w temperaturze pokojowej oraz białym zabarwieniem.
Olej kokosowy zawiera około 8% nienasyconych kwasów tłuszczowych i aż 92% nasyconych kwasów tłuszczowych. Około 65% nasyconych kwasów tłuszczowych występujących w profilu tłuszczowym oleju kokosowego stanowią jednak kwasy o średnich łańcuchach, inaczej MCT (Medium-Chain Triglicerydes). Sposób wchłaniania i trawienia MCT różni się znacznie od właściwości kwasów długołańcuchowych, których niekorzystny wpływ na zdrowie został potwierdzony przez naukowców.
Olej kokosowy a olej palmowy - jakie są różnice?
Olej palmowy przedstawiany jest w wielu źródłach jako potencjalnie szkodliwy składnik diety, którego powinno się unikać. Jako podstawę jego negatywnego oddziaływania na funkcjonowanie ludzkiego organizmu przedstawia się wysoką zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych. Tymczasem olej kokosowy zawiera znacznie więcej tych związków niż olej z miąższu palmy oleistej. Jednak duża część kwasów nasycone zawartych w oleju kokosowym to kwasy średnionasycone, które nie posiadają udowodnionego negatywnego wpływu na zdrowie człowieka. Na pytanie, czy olej kokosowy ma negatywne czy pozytywne działanie dla zdrowia człowieka próbują odpowiedzieć specjaliści z portalu Poznaj się na tłuszczach pod adresem https://poznajsienatluszczach.pl/2016/06/13/prawda-o-oleju-kokosowym/.
W zależności od rodzaju i frakcji oleju można rozróżnić konkretne korzystne działania i właściwości. Olej palmowy jest chętnie używany w kosmetyce ze względu na wysoką zawartość karotenoidów i witaminy E. Olej kokosowy zawiera natomiast kwas laurynowy, który wykazuje działanie antybakteryjne, dlatego często polecany jest dla skóry trądzikowej.
Zarówno olej kokosowy, jak i olej palmowy, charakteryzują się wysoką temperaturą spalania. Są w związku z tym polecane do smażenia i obróbki cieplnej.