Autorem wpisu jest: Dorota Mrówka
Płynny, gęsty, jasny, ciemny, słodki lub „ostry”, zdrowy i smaczny. Traktowany jako dar bogów, symbol wszelkiej pomyślności i szczęścia. Odrobina słońca zamknięta w słoiku, pachnąca kwiatami. Miód.
Towarzyszy nam od wieków, a przez wiele kultur traktowany był jako pierwszy pokarm człowieka. Niezbędny składnik wykwintnej kuchni, przez stulecia traktowany jako przyprawa do mięs, ryb i warzyw, a także doskonały konserwant żywności. Dzisiaj powoli wraca do łask i staje się ważnym elementem naszej diety.
Czym jest ta niezwykła substancja? Efektem pracy milionów pszczół, które przetwarzają nektar kwiatowy lub inne słodkie soki roślinne. Owady gromadzoną go w plastrze, gdzie ulega dojrzewaniu. Aby jednak jedna kropla miodu wpadła do komórki plastra pszczoła musi odwiedzić kilka tysięcy kwiatowych kielichów. Jakość i rodzaj miodu zależą od tego, z jakich kwiatów pszczoły spijają nektar. Mamy więc miody nektarowe (kwiatowe), spadziowe i mieszane (nektarowo-spadziowe lub spadziowo-nektarowe).
Miód kwiatowy jest przeważnie jasny (nieliczne jego rodzaje mają odcień od ciemnożółtego do brązowego). Odznacza się wyraźnym aromatem. Miody takie odbiera się z ula zaraz po przekwitnieniu danej rośliny miododajnej.
Miód rzepakowy – w stanie płynnym ma kolor słomkowy. Krystalizuje się szybko, w ciągu kilku dni po odbiorze, a wtedy nabiera białego lub kremowego koloru oraz drobnoziarnistej, mazistej konsystencji. Zalecany jest przy chorobach serca, działa leczniczo na niewydolność naczyniową. Zawarta w nim cholina usuwa tłuszcze z wątroby i wzmaga działanie pęcherza żółciowego. Przyspiesza również leczenie wrzodów dwunastnicy i żołądka.
Miód wrzosowy – w stanie płynnym ma kolor ciemnobrunatny, jest dość gęsty. Po skrystalizowaniu staje się pomarańczowy lub ciemnobrunatny. Posiada lekko gorzkawy, ostry smak i wyraźny zapach kwiatów wrzosu. Stosuje się go w schorzeniach jamy ustnej i gardła, działa także moczopędnie.
Miód gryczany – nadaje się do wyrobu miodów pitnych. Posiada ciemny kolor, od herbacianego do brunatnego. Po skrystalizowaniu staje się brązowy. Konsystencja zmienia się w gruboziarnistą, ale na powierzchni często pozostaje warstwa rzadkiego miodu. Ma silny zapach kwiatu gryki i ostry, lekko piekący smak. Zawiera dużo rutyny i nazywany jest „przedłużaczem życia”, pomaga w przyswajaniu witaminy C, reguluje przepustowość ścianek krwionośnych naczyń włosowatych, przeciwdziała miażdżycy. Zalecany jest również w przypadku nerwic i stanów wyczerpania psychicznego.
Miód akacjowy – w stanie płynnym ma jasnosłomkowy kolor, długo się nie krystalizuje. W stanie skrystalizowanym nabiera kremowej barwy. Stosowany jest w zaburzeniach trawienia, przy schorzeniach żołądka i jelit. Wykorzystuje się go również przy schorzeniach nerek i dróg moczowych.
Miód lipowy – w stanie płynnym ma kolor żółty lub zielonkawożółty, a po skrystalizowaniu – żółtopomarańczowy lub brunatny oraz drobnoziarnistą, krupkowatą konsystencję. Jest ostry w smaku, z lekką nutą goryczki. Działa antyseptycznie i uspokajająco. Stosuje się go w leczeniu chorób układu oddechowego, zalecany przy zapaleniu oskrzeli i płuc. Usuwa kaszel, pomaga także w przypadku przeziębień, grypy i stanów zapalnych błon śluzowych.
Bardzo często spotykane są również miody spadziowe – głównie z jodły i świerka, ale także z drzew liściastych. Miody tego typu powstają przy współudziale mszyc żywiących się sokiem drzew. Miody spadziowe z drzew iglastych zawierają substancje lecznicze stosowane w schorzeniach dróg oddechowych. Najczęściej są dość ciemne, z zielonkawym lub szarym odcieniem. W miodach spadziowych znajduje się znaczny procent cukru złożonego, melezytozy, zwanego też cukrem modrzewiowym, którego nie ma bądź jest w nieznacznej ilości w miodzie nektarowym.
W postaci płynnej miód nosi nazwę patoka, w postaci skrystalizowanej – krupiec. Podobnie, jak inne inne produkty pszczele, ma własności lecznicze – m.in.: wzmaga u dzieci rozwój umysłowy i zwiększa odporność na choroby. Ze względu na dużą zawartość cukrów prostych: glukozy i fruktozy, miód jest często stosowanym lekiem w chorobach serca. Również pomaga w leczeniu wrzodów żołądka i dwunastnicy, wątroby oraz chorób oczu.
Dzisiaj miód wykorzystywany głównie jako dodatek do wypieków i deserów, w dawnych czasach natromiast stosowany był na równi z solą do przyprawiania dań mięsnych, farszów lub fasoli. Hindusi wykorzystywali go często jako środek konserwujący – posmarowane miodem mięso można było przechowywać nawet przez cały rok. Dość wcześnie dostrzeżono również możliwość wytwarzania z miodu wyśmienitego napoju alkoholowego – wystarczyło tylko zmieszać miód z wodą i odstawić na jakiś czas…
