Autorem wpisu jest: Robert Fiałkowski
Korespondencja własna z Krymu
Opadające w stronę morza, skąpane słońcem górskie zbocza świetnie nadają się do uprawy winorośli. Słońce, ciepła bryza morska i łagodny klimat miały zbawienny wpływ na dojrzewające w tych stronach winne grona. Miejsce to doceniono już w starożytności. Uprawa winorośli na Krymie sięga swymi korzeniami VI wieku p.n.e. Greckie osadnictwo wzbogaciło rodzime winiarstwo w wiele szlachetnych szczepów, z których wytwarzano wyśmienite wina. Wraz z przybyciem Genueńczyków pojawiły się nowe odmiany winorośli oraz techniki ich uprawy.
Częste najazdy Tatarów wyludniły stepy krymskie, pustosząc założone jeszcze w wiekach średnich winnice. Podbój Krymu przez Carów a z nim napływ Greków i Ormian, ożywił na nowo rodzime tradycje winiarskie. Władcy Rosji łaskawym okiem spoglądali na Krym. W okolicach Jałty powstały wielkie carskie majątki ziemskie, najsłynniejsze z nich to Massandra i Liwadia.
Początki winnic
Nastały czasy rozkwitu rosyjskiej Riwiery. W roku 1823 księżna Branicka podarowała posiadłość swemu zięciowi Woroncewowi. Ten przeznaczył żyzne ziemie na plantacje winogron, założył piękny park, gdzie wyrosły strzeliste cyprysy, palmy i rododendrony. Klimat śródziemnomorski sprzyjał uprawom winorośli. Udane eksperymenty z winem zaciekawiły Cara Aleksandra III. Zainspirowany pobytem we Francji marzył o krymskich odpowiednikach win z Bordeaux i Burgundii. Władze carskie odkupiły Massandrę, poczym nieopodal wioski wzniesiono, stojący do dziś, pałac. Car Mikołaj II powierzył rozbudowę osady kniaziowi Golicynowi, nadając mu tytuł Wielkiego Winiarza ziem carskich na Krymie i Kaukazie. Kolejne lata to czas rozkwitu posiadłości. W mrocznym, podziemnym labiryncie zgromadzono bogatą kolekcję win krymskich. Wydrążone w granicie piwnice pilnie strzegły carskich skarbów.
Rosyjscy arystokraci sprowadzili szczepy winne z odległych zakątków Europy. Za nimi podążali na Krym najlepsi winiarze. W 1829 r. dynastia Romanowów zafundowała sławny do dziś Instytut Winiarstwa i Winnictwa, będący kuźnią dla wielu znawców wina i sommelierów. Tak powstał unikalny kompleks, w którym produkuje się głównie wina półsłodkie oraz mocne wina typu malaga. W łagodnym klimacie Krymu dobrze przyjęły się takie szczepy jak: Cabernet Sauvignon, Merlot i Pinot Noir. Do popularnych szczepów zaliczamy gruzińskie Saperami i Rkatsiteli. Uznaniem cieszą się tu uprawiane od tysięcy lat rodzime szczepy krymskie, Kokour Surozh i Ekim-Kara a otrzymywane z nich wino Czarny Doktor jest cenionym na świecie trunkiem.
Winnice Massandry były oczkiem w głowie samego Stalina. Zgromadził w nich wina pochodzące z carskich rezydencji. Podczas niemieckiej okupacji Stalin zaopiekował się zbiorami, wysyłając je na tyły frontu. Do naszych czasów zachowała się słynna kolekcja carskich win opatrzona rodowymi pieczęciami. Ostał się sławny zbiór starych roczników z czasów księcia Lwa Golicyna. W czasach komunizmu powstały w regionie ogromne plantacje winorośli. Dostarczały one surowca na przemysłową skalę, co obniżyło jakość wytwarzanych tu win. W ostatnich latach dzięki zabiegom prężnych plantatorów podupadłe uprawy powoli się odradzają.
Jakość i nowoczesność
Dzisiejsza Massandra to jeden z najważniejszych obszarów upraw winorośli w tej części Europy. Winnice południowego wybrzeża Krymu są mniejsze, bardziej zadbane, rodzą dorodne kiście i grona, z których powstają najlepsze krymskie wina. Z winorośli Massandry pochodzą 24 kwalifikowane wina, regularnie obsypywane medalami i nagrodami. W piwnicach Massandry dojrzewają wina osiągające wysokie ceny na rynkach światowych, a marki ich rozpoznawalne są na całym świecie. Do przeszłości należy już czas, gdy produkowane tu krymskie malagi i portwajny imitowały swe europejskie odpowiedniki.
Madera Massandra uchodzi za najlepsze wino krymskie, godne polecenia tym, którzy sceptycznie odnoszą się do win słodkich. Bo wina te są słodkie z nazwy, mają wyważony smak, będący harmonijnym połączeniem słodyczy i kwaskowości. Wino to charakteryzuje się przepiękną złocistą barwą, posiada bogaty, „jesienny” aromat, wypełniający wnętrze winiarni. Większość słodkich win krymskich to mieszanki win z różnych lat. Z carskich piwnic Massandry pochodzą takie znane wina, jak: Amber of Crimea, Ruby of Crimea, Kokour Surozh oraz Muskat Biały Massandra. Są to naturalnie słodkie i mocne wina.
Kamienista, dobrze nagrzana słońcem gleba sprawia, że dojrzewające tu grona dają wina pełne, o delikatnym harmonijnym smaku z wyraźną nutą owocową. Leżakowane w dębowych beczkach przez 2-3 długie lata nabierają balsamicznego, szlachetnego posmaku z dodatkiem nuty dębowej. Podczas leżakowania smak wina zaokrągla się przydając mu delikatnej elegancji. Nic dziwnego, że trunki te znalazły wielu swoich wielbicieli, a dojrzewające tu wina są naprawdę wyśmienite.
Krymskie wina kuszą wyrafinowanym smakiem, bogatą tradycją oraz rozmaitością gatunków. Podawane po posiłku idealnie komponują się z cygarem, orzechami albo gorzką czekoladą. Położona pośród górskich zboczy Massandra niczym perła mieni się na tle egzotycznych parków. Nad lewantyńskimi portami unosi się słodki zapach orientu, a okolicę zdobią ułożone tarasowo winnice. Warto wybrać się tu w pełną przygód podróż, wspiąć na szczyt Czatyrdahu i zagubić pośród bezdroży słonecznego Krymu.
Foto: Robert Fiałkowski
Na zdjęciu: krymska winnica
Galeria: stepy krymskie, droga do Bakczysaraju, Jaskółcze Gniazdo, Massandra, park w Jałcie, zabytki Krymu
